این برنامه، به مناسبت روز خاصی (مثلا روز زمین پاک یا روز پاکسازی کوهستان) ترتیب نیافته بود و به‌نظر من به همین دلیل ارزش خاصی داشت؛ چرا که اشارتی بوده است بر اینکه کمک به حفاظت کوهستان نباید به مناسبت‌ها و روزهای مشخصی محدود شود.
جای بسی خوشحالی است که فعالیت سازمان‌های غیردولتی و افراد دوستدار محیط‌های کوهستانی به نتیجه‌های مشخص و ملموسی رسیده و شهرداری‌ها و هیئت‌های کوهنوردی و دیگر سازمان‌های دولتی یا عمومی هم فعالانه وارد اینگونه کارها شده‌اند.
در این روز، به دارآباد رفتم، چند جوان، ابتدای مسیر کیسه‌هایی به مردم می‌دادند و از آنان می‌خواستند که زباله‌های خود را بازگردانند و به پاکسازی کوه کمک کنند. اگرچه شاید از هر 100نفری که کیسه می‌گیرند، فقط 5نفر خم شوند و زباله‌های رها شده به دست دیگران را جمع کنند اما قطعا درصد بیشتری دست‌کم زباله‌های خودشان را به پایین برمی‌گردانند.
به علاوه، فعالیت آن اندک شماری که زباله جمع می‌کنند، تاثیر زیادی روی مردمی که شاهد هستند می‌گذارد و آنان را در مورد وظیفه‌های شهروندی به تفکر وا می دارد.
بارندگی‌هایی که در دو سه هفته اخیر داشته‌ایم، از جمله باران شدید پنجشنبه 20/1/88 شادابی خوبی به کوهستان بخشیده بود ؛ زیبایی گل و سبزه‌های تازه دمیده و بازی ابرها در پهنه آسمان، دلنشینی محیط شکوهمند کوهستان را صد چندان کرده بود.
در این میان، دیدن تک و توک کوه‌پیمایان دلسوزی که پاکسازی می‌کردند، امید را در دل آدمی زنده می‌کرد. اما دیدن برخی اشخاص نگران مان می‌کرد. به راستی ما چه موقع یاد می‌گیریم که به تعبیر سعدی فقط «تماشاگران بستان» باشیم و «تنگ چشمانه نظر به میوه» نکنیم؟! داستان از این قرار است که عده زیادی را می‌دیدم که کیسه‌های کوچک و بزرگ به دست داشتند و از دور می‌پنداشتم که به پاکسازی کوهستان مشغول هستند اما آنگاه که نزدیک می‌شدم، درمی‌یافتم که خم می‌شوند تا«سبزی صحرایی» بچینند!
این سبزی‌ها، بخشی از پوشش گیاهی ضعیف کوه‌های ما و غالبا از گونه‌های غیرعلوفه‌ای هستند که به‌دلیل خوش خوراک نبودن برای دام‌ها، کمتر آسیب دیده‌اند. کندن آنها، تخریب ناشی از دامداری سنتی مخرب را که متأسفانه هنوز هم در دامنه‌های توچال برقرار است، تشدید می‌کند.
کوهستان‌های ما، ظرفیت سبزی دادن به هزاران نفری که هر روز تعطیل مهمان او هستند، ندارد. لطفا از چیدن هرگونه گیاه خودداری کنید و در این بهار، به گیاهان فرصت رویندگی و زایندگی بدهید، کیسه‌های خود را با زباله‌های رها شده پر کنید و در پاکسازی و حفاظت محیط کوهستان بکوشید!
*مدیر گروه دیده‌بان کوهستان
